VAAK VOORKOMENDE KLACHTEN EN OORZAKEN

De term ‘hartziekten’ omvat meerdere afwijkingen die kunnen voorkomen thv. het hart. Zo kunnen er afwijkingen zijn thv. de bloedvaten rond het hart (de kransslagaders die eventueel vernauwd kunnen zijn), er kunnen stoornissen zijn van het hartritme (‘arythmien’) en er kunnen ook aangeboren afwijkingen bestaan.

Werking van het hart

Het hart is een pomp. Het is een spier met de grootte van ongeveer een vuist van de hand, gelegen in de linker helft van de borstkas. Het hart wordt ingedeeld in een linker en een rechter helft. Deze verdeling voorkomt dat zuurstofrijk bloed wordt vermengd met zuurstofarm bloed. Zuurstofarm bloed komt terug uit het lichaam (waar het zuurstof wordt gebruikt in de spieren, darmen, …).

  • De rechter kant van het hart bestaat uit een voorkamer (‘boezem’ of ‘atrium’) en een kamer (‘ventrikel’). Het zuurstofarm bloed komt terug uit het lichaam in de rechter voorkamer en gaat dan over de klep naar de rechter kamer, die het bloed naar de longen pompt.
  • In de longen krijgt het zuurstofarm bloed weer zuurstof en geeft het zijn CO2 af aan de longen, die het wegademen
  • Het zuurstofrijk bloed gaat dan terug naar de linker kant van het hart
  • De linker kant van het hart bestaat ook uit een voorkamer (die het bloed uit de longen collecteert) en een kamer. De linker kamer pompt het zuurstofrijk bloed naar het lichaam

In het hart zijn er in totaal vier kleppen die ervoor zorgen dat het bloed in de juiste richting stroomt. Deze vier kleppen zijn de volgende:

  • Tricuspied klep, tussen de rechter voorkamer en kamer
  • Pulmonalis klep, tussen de rechter kamer en de longbloedvaten
  • Mitralisklep, tussen de linker voorkamer en kamer
  • Aortaklep, tussen de linker kamer en de aorta (die het bloed naar het lichaam brengt)

Het electrisch systeem van het hart zorgt ervoor dat het hart blijft kloppen en dat de impulsen ook op de juiste manier van de voorkamers naar de kamers worden geleid. Grosso modo gebeurt dit op de volgende manier:

  • De electrische impuls ontstaat in de sino-atriale knoop (in de rechter voorkamer gelegen) en vandaar uit worden eerst de voorkamers geaktiveerd
  • Nadien wordt de electrische impuls over de AV knoop naar de ventrikels geleid waar de impuls zich verdeelt over de twee kamers

Symptomen

Deze kunnen verschillen bij voor mannen en vrouwen. Pijn op de borstkas komt eerder voor bij mannen. Bij vrouwen worden vaker klachten gezien zoals ongemak op de borstkas, kortademigheid, uitgesproken vermoeidheid. Volgende symptomen kunnen optreden:

  • Pijn op de borstkas, drukkend of toesnoerend, ongemak op de borstkas
  • Kortademigheid
  • Pijn thv. de hals, onderkaak, bovenbuik of tussen de schouderbladen

Het hart kan te snel of te traag kloppen, regelmatig of onregelmatig. De symptomen van arythmien kunnen de volgende zijn:

  • Flutterend gevoel in de borstkas
  • Plots een heel snel hartritme
  • Heel traag hartritme
  • Kortademigheid
  • Pijn op de borstkas
  • Draaierigheid of zelfs flauwvallen (syncope)
  • Blauw worden
  • Zeer snel vermoeid tijdens een inspanning
  • Gezwollen handen, voeten

De symptomen van hartfalen kunnen in een vroegtijdig stadium heel beperkt zijn, maar naarmate de pompfunktie verslechtert, zullen de klachten verergeren. De symptomen kunnen zijn:

  • Kortademigheid
  • Algemene zwakte en vermoeidheid
  • Zwellen van de benen
  • Droge hoest
  • Bepaalde soorten huiduitslag
  • Koorts
  • Kortademigheid
  • Hartkloppingen
  • Zwelling van de handen of voeten
  • Kleine bloeduitstortingen op de huid

Het hart heeft vier hartkleppen dewelke vernauwd kunnen zijn (‘stenose’) ofwel lekken (‘insufficiëntie’). De symptomen kunnen dan zijn:

  • Vermoeidheid
  • Kortademigheid
  • Pijn op de borstkas
  • Flauwvallen (syncope)
  • Gezwollen handen of voeten

Oorzaken

Atherosclerose van de kransslagaders

  • Dit is de trage ontwikkeling van vetrijke plaques in de wand van de kransslagaders. Wanneer deze plaques toenemen, wordt de kransslagader meer en meer vernauwd, totdat hij uiteindelijke helemaal kan verstoppen.
  • Erfelijke aandoeningen (Brugada, ..)
  • Aantasting van de kransslagaders
  • Diabetes
  • Overvloed alcohol, drugs, ..
  • Sommige medicaties
  • klepafwijkingen

Deze afwijkingen ontstaan bijna altijd tijdens de groei in de baarmoeder. De klachten kunnen dan bij de geboorte optreden of soms pas tientallen jaren later

  • Gedilateerde cardiomyopathie: het hart is vergroot. Dit is de meest voorkomende vorm waarvan de meest voorkomende oorzaak zuurstoftekort is. Dit wordt veroorzaakt door vernauwing van de kransslagaders. Het kan ook het gevolg zijn van bepaalde medicaties (vormen van chemotherapie), soms is de oorzaak ook niet gekend. Het is vooral de linker kamer die hierbij vergroot.
  • Hypertrofische cardiomyopathie: de spierdikte van vooral de linker kamer neemt toe en hierdoor kan de kamer moeilijker vullen met bloed en ontstaan de klachten. De oorzaak is dikwijls erfelijk, maar kan ook soms optreden door langdurige ernstig verhoogde bloeddruk.
  • Restrictieve cardiomyopathie: dit is de minst frequente vorm waarbij de hartspier verstijft doordat er infiltratie bestaat van bijvoorbeeld te veel ijzer, eiwitten, … Hierdoor kan het hart minder goed vullen en dus ook minder bloed wegpompen.
  • Bacteriën
  • Virussen
  • parasieten
  • Aantasting van het bindweefsel van de kleppen
  • Akuut gewrichtsreuma
  • Infectie van de kleppen