DUIKGENEESKUNDE

Duikgeneeskunde omhelst de diagnose, behandeling en preventie van bepaalde aandoeningen bij mensen die worden blootgesteld aan de gevaren van sporten onder water.

Duiken is een sport waar veel meer bij komt kijken dan bijvoorbeeld lopen, fietsen, … De kennis die men moet hebben van de potentiële gevaren van het duiken vergt van elke duiker een grondige opleiding voordat hij of zij deze sport zelf kan beoefenen. De risico’s die men loopt bij een verkeerd gebruik van het materiaal zijn immers veel groter dan bij andere sporten.

Duikgeneeskunde wordt aanzien als een tak van de sportgeneeskunde. Gezien de noodzaak van een goede kennis op dit vlak bestaat er sinds enkele jaren een officiële opleiding alsook examen voor duikgeneeskunde. Enkel de artsen die hierin slagen mogen zichzelf duikarts noemen.

Afbeelding van een PFO

Duikgeneeskunde , ook wel hyperbare geneeskunde genoemd houdt zich bezig met de diagnose en behandeling van decompressie ziekte in een hyperbare kamer.

Enkele van de belangrijkste problemen die kunnen optreden tijdens het duiken:

  • Decompressieziekte: dit treedt op wanneer gas (dat onder hoge druk is ingeademd tijdens het duiken), bellen vormt wanneer men terug naar de oppervlakte komt. Deze gasbellen kunnen dan terechtkomen in gewrichten . Dit gaat gepaard met gewrichtspijnen. Indien deze gasbellen in de hersenen of het ruggemerg terechtkomen zijn verlammings verschijnselen mogelijk doordat de bloedtoevoer wordt geblokkeerd door deze gasbellen.
  • Hogedrukletsels van de long: wanneer de druk van het ingeademde gas te hoog wordt, kunnen kleine scheurtjes ontstaan in de longen waardoor het gas buiten de longen terechtkomt en bijgevolg in de bloedcirculatie. Hierdoor kunnen gelijkaardige klachten ontstaan als bij decompressie.
  • Stikstofnarcose: dit komt door de druk van het opgelost gas in het lichaam en leidt tot verminderde functie van het zenuwstelsel. Hierdoor gaat de duiker minder alert reageren, fouten maken en bijgevolg problemen krijgen bij het uitvoeren van bepaalde handelingen die vereist zijn bij veilig duiken.
  • Zuurstoftoxiciteit: zuurstof is essentiëel voor het leven, maar in te grote concentraties kan het juist schadelijk worden doordat het bepaalde cellen kan beschadigen. Dit is voornamelijk het geval in de hersenen en de longen. Dit kan leiden tot een vorm van epilepsie.

Een belangrijk element van de duikgeneeskunde is het evalueren van de aan- of afwezigheid van een PFO (patent foramen ovale). Dit is een kleine opening tussen de twee voorkamers van het hart waardoor gasbellen van de ene voorkamer naar de andere voorkamer kunnen gaan en bijgevolg eventueel in de hersenen kunnen terechtkomen. De vaststelling hiervan moet gebeuren door een cardioloog met bijzondere bekwaming in de echocardiografie. Een echografie via de slokdarm is vereist om dit te kunnen evalueren. Indien een dergelijke opening wordt vastgesteld, wordt dit indien nodig gesloten. Dit kan dmv een minimale invasieve methode via de liesader. Hiervoor wordt een soort “parapluutje” gebruikt. Dit wordt in de opening geplaatst waardoor dit gesloten wordt. Dr John Roosen is reeds meer dan 15 jaar verantwoordelijk voor deze procedure. Deze ingreep wordt door hem uitgevoerd in het Imeldaziekenhuis te Bonheiden.

Afbeelding van een PFO dat via de lies werd gesloten met een dubbele paraplu